Kraina Tetrapoda
Niezwykłego odkrycia dokonano w kamieniołomie Zachełmie. Polscy naukowcy znaleźli tropy najstarszego zwierzęcia chodzącego na czterech nogach. Stworzenie nazwano Tetrapod, żył 400 milionów lat temu, kiedy Polska leżała w tropikach. Wyglądem przypominała nieco dzisiejszą salamandrę.
Kamieniołom istniejący od XVII w. leży na terenie naszej gminy w otulinie Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego u podnóża Góry Chełm, zwanej też Chełmową, która wznosi się na wysokość 399 m n.p.m. W zachodniej części wzgórza powstało rozległe, pokopalniane wyrobisko w złożu dolomitu o głębokości 20 m. Ogólna powierzchnia wyrobiska wynosi 4,56 ha.
Wydobywany był w nim kamień przeznaczony m.in. do budowy linii kolejowej Radom – Kielce. Po II wojnie światowej eksploatację systemem odstrzałów w kopani „Zachełmie” prowadziła Kopalnia Skalnych Surowców Drogowych w Wiśniówce. Rocznie wydobywano tu do 100 tys. ton kruszywa drogowego. Zasoby wówczas oceniano na ponad 8 mln. ton. Jednak wybuchy w kopalni naruszyły stosunki wodne oraz zagrażały stabilności kościoła i linii kolejowej. Pod koniec lat 80. zaprzestano eksploatacji i kamieniołom zamknięto.
W 1987 roku ustawiony został pomnik przyrody pn. „Odsłonięcie geologiczne na Górze Chełm”. Jego profil skalny jest wysokości 20 m i długości 50m. Przedstawia on „zjawisko kontaktu warstw dolomitów ze zlepieńcami i piaskowcami oraz mineralizację skał węglanowych hematytem i barytem”.
Trzon „Odsłonięcia” stanowią szare dolomity środkowo dewońskie, uformowane 385 mln lat temu. Natomiast otoczony jest on wiśniowymi piaskowcami i zlepieńcami permsko-triasowymi, które powstały 245 mln lat.
Góra Chełm i kamieniołom położone są kilkaset metrów od drogi z Zagnańska do Barczy. Najłatwiej do kamieniołomu i na szczyt dojść ścieżką spod kościoła, gdzie zaczęło się życie, czego dowodem są odkryte najstarsze ślady czworonogów, które postawiły stopę na suchym lądzie.
